Gülhane Askeri Tıp Akademisi (GATA) ve askeri hastanelerin Sağlık Bakanlığına devredilmesinin üzerinden 6 yıl geçti. Süreçteki tıkanıklık Sağlık Bakanlığına devredilen hastanelerin yeniden Milli Savunma Bakanlığına bağlanması gündemini ortaya çıkardı.

Hekim Postası

Darbe girişiminin ardından alınan tartışmalı kararlardan biri de GATA ve askeri hastanelerin Sağlık Bakanlığına bağlanması oldu.

Yaklaşık 200 yıllık bir deneyimi yok eden bu karar 31 Temmuz 2016’da çıkarılan “669 sayılı Olağanüstü Hal Kapsamında Bazı Tedbirler Alınması ve Milli Savunma Üniversitesi Kurulması ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Hükmünde Kararname” kapsamında hayata geçirilerek GATA ve Türkiye içinde çeşitli şehirlerde bulunan 39 asker hastanesi Sağlık Bakanlığına devredildi.

Devir işlemi KHK’dan birkaç ay sonra çıkarılan 6756 sayılı kanunda  "Gülhane Askeri Tıp Akademisine bağlı eğitim hastaneleri ve Türk Silahlı Kuvvetleri Rehabilitasyon ve Bakım Merkezi ile asker hastaneleri, dispanser ve benzeri sağlık hizmet birimleri ile Jandarma Genel Komutanlığına ait sağlık kuruluşları her türlü hak ve yükümlülükleri, alacak ve borçları, sözleşme ve taahhütleri, taşınırları ve taşıtlarıyla birlikte, Sağlık Bakanlığına devredilir ve bunlara tahsisli taşınmazlar Bakanlığa tahsis edilir. Devredilen sağlık kuruluşlarından müstakil olanların taşınmazları müştemilatı ile birlikte ve bütün olarak tahsis edilir; başka hizmet birimleri ile aynı yerleşke içerisinde bulunanlardan ifrazı mümkün olanların ifrazı ve tahsisi yapılır “ şeklinde yerini buldu.

Sadece birinci basamak kurumlar kaldı

TSK ve jandarmaya ait ikinci basamak hastaneler ile üçüncü basamak sağlık hizmeti sunan ve tıp eğitimi veren GATA Sağlık Bakanlığı bünyesine alındı. Askeri sağlık hizmeti sunma amacı ile kurulan hastanelerin birçoğu devlet hastanesi ya da eğitim ve araştırma hastanesi statüsünde tüm halka hizmet sunmaya başladı.

Görüştüğümüz bir askeri hekim, askeri sağlık hizmetlerinin artık birinci basamaktan ibaret olduğunu, daha önce birinci, ikinci, üçüncü basamak olmak üzere tüm sağlık kurumlarına sahip olan askeriyenin şu an sadece ayaktan tedavi yapılan revirlerden başka elinde hiçbir sağlık kurumunun kalmadığını belirtti.

Askeri hekim kanunda devredilen bu hastanelerde şehit yakınları ve gaziler, askeri personel ve bakmakla yükümlü oldukları kişilere öncelikli hizmet verileceği belirtilse de bu konuda da sorunlar yaşandığını aktardı.

Askeri hekimlerin yerini sivil hekimler aldı

GATA’nın devir sürecinde emekliliği dolan birçok askeri hekim emekli olmayı tercih ederek ayrıldı.  Geçen 6 yıllık süreçte Sağlık Bakanlığı, Hakkari, Şırnak gibi illerde askeri sağlık sisteminin ihtiyaç duyduğu hekim ihtiyacını buraya görevlendirilen uzman hekimler ile karşılamaya başladı.

Çeşitli branşlarından uzman hekimler görevlendirme ile bölgeye gönderilerek askeri sağlık sisteminin içinde çalışıyorlar. Hekimler görevlendirme süreleri içinde karargahlarda kalıyorlar.

Geçici görevlendirme ile askeri sağlık hizmeti sunma konusunda askeri hekim, “Aslolan militer sağlık hizmetinin üniforma giymiş askeri personel tarafından verilmesidir.” değerlendirmesini yaptı.

Fark harp cerrahisinde

GATA’yı sivil hastanelerden ayıran en büyük özelliğin yüksek enerjili silahlardan kaynaklı, sivilde pek görülmeyen yaralanmalarda gündeme gelen harp cerrahisi konusunda ortaya çıktığını hatırlatan askeri hekim şunları söyledi: “Akciğer kanseri nedeniyle yapılan müdahaleyle akciğerinin bir veya iki lobu şarapnel ile parçalanan kişiye müdahale ya da yüksek enerjili silahların etkisiyle meydana gelen yaralanma ile sivil hayatta mafyatik çatışmalarda kullanılan silahlardan kaynaklı yaralanmalar aynı değil. 200 yıllık birikiminin sivil hekimlerde bulunamayacağı zaten bilinen bir gerçek. Bu 6 yıl önce de pek çok kez söyledi ve halen söyleniyor.”

Geri adım atılsa da yıllar alacak

Milli Savunma Bakanı Hulusi Akar, Sağlık Bakanlığı’na bağlı sivil hastaneler haline getirilen GATA ve diğer askeri hastanelerin yeniden TSK’ya bağlanması konusunda bir çalışma yapıldığını geçtiğimiz aylarda açıkladı.

Askeri sağlık sisteminin bu haliyle yürümeyeceğinin aşikar olduğunu belirten askeri hekim, ancak emekli olan ya da istifa eden akademik kadroyu düşününce GATA’nın eski haline dönmesinin uzun yıllar alacağını sözlerine ekledi.