ATO 90 YAŞINDA

Paylaş:

Dr. Muharrem Baytemür

Hekim Postası Yayın Kurulu Üyesi 

11 Nisan 1928 tarihinde kabul edilip 14 Nisan 1928 tarihinde yayınlanarak yürürlüğe giren 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San`atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun‘a dayanılarak hazırlanan 27 Mart 1929 tarihli Etibba Odaları Nizamnamesi ile dokuz mıntıkada (bölge) etıbba odaları kurulma kararı alınıyor. Bu bölgeler Ankara, İzmir, İstanbul, Konya, Adana, Diyarbakır, Erzurum, Sivas ve Samsun. Dönemin Cumhuriyet Gazetesi’nde Nizamname geniş bir şekilde yer bulur.

18 Ekim 1929 tarihinde İstanbul, 19 Ekim 1929 tarihinde ise Ankara  Etibba  Odalarının ilk yönetim kurulu, haysiyet divanı ve denetleme kurulu üyelerini belirledikleri seçimler yapılır.

19 Ekim 1929 tarihinde Ankara’da Cemiyet-i Belediye salonunda yapılan seçimleri fırka ( Cumhuriyet Halk Fırkası ) namzetlerinin kazandığı ifade edilmektedir. Darülfunun  Konferans Salonunda yapılan ve 1150 hekimin (128 çevre iller ) oy kullandığı İstanbul seçimlerinde ise gazetelere yansıyan şekliyle yönetim kurulu fırka namzetlerinden olmasına karşın haysiyet divanına  diğer hekimler de aday olmuş ve bazıları seçilmiştir.

Cumhuriyet döneminin mesleki anlamda önemli adımlarından birisi olmuştur etıbba odalarının kuruluşu. Hekimlerin örgütlenmesi, mesleki dayanışma, birbirleriyle ve hastalarla olan ilişkilerinin düzenlenmesi, etik değerlerin yerleşmesi açısından önemli bir adımdır.

Kuruluşta İstanbul bölgesine bağlı olan daha sonra birinci bölgeye bağlanan Bursa, Kocaeli, Bolu, Bilecik, Zonguldak ile Çorum, Çankırı, Eskişehir, Kütahya, Kırşehir, Yozgat illeriyle geniş bir bölgede hizmet veren hekimlerin ve diş hekimlerinin odası oldu Ankara Etibba Odası.

Seçimlerine ilişkin yeterli bilgi olmamasına karşın ikinci mıntıka etıbba odası olan İzmir Etibba Odası’nın 1930 yılından itibaren üç ayda bir İzmir Kliniği isimli bilimsel tıbbi bir yayını düzenli
çıkardığı, keza dördüncü mıntıka etibba odası olan Konya Etibba Odası’nın 1934 yılından itibaren her ay tıbbi/bilimsel bir yayın olan Konya Müsamere Serisi isimli dergiyi çıkardığını biliyoruz.

Ayrıca Etibba Odalarının yasasında var olan ortak Yüksek Haysiyet Divanı Ankara’da toplanmakta idi. Kararlar Sağlık ve Sosyal Yardım Bakanlığı’nca valiliklere tamim edilmekteydi.

24 yıl hekim örgütlenmesinde önemli bir yere sahip olan etibba odaları 23 Ocak 1953 yılında çıkarılan Türk Tabipleri Birliği Kanunu  sonrasında Mart 1953’de genel kurullarını toplayarak TTB Büyük Kongresi’ne gidecek  114 delegeyi seçti ve 27 Nisan 1953’de Ankara Numune Hastanesi Salonu’nda Dr. Hasan Yusuf Başla başkanlığında yapılan kongre ile TTB Merkez Konseyi ve organları seçildi,  Ankara ile beraber 22 tabip odası da kongre kararıyla kuruldu.

Adı  Ankara Tabip Odası oldu. Daha sonra Kırıkkale’nin il olmasıyla bir süre Ankara-Kırıkkale Tabip Odası olarak hizmet verdi. Kırıkkale Odasının kurulmasıyla bugün Ankara sınırları içinde on üç binin üzerinde üyesiyle İstanbul’dan sonra en büyük tabip odasıdır.

Kısaca özetlemeye çalıştığımız sürecin öncesinde etibba odalarının temelini oluşturan ve çalışmalarına katkı sunan, bugün de varlıklarını sürdüren üç cemiyetin/derneğin adını anmamız uygun olacaktır. Cemiyet-i Tıbbiye-i Şahane (1856) bugünkü adı Türk Tıp Cemiyeti, Cemiyet-i Tıbbiye-i Osmaniye (1867) bugünkü adı Türkiye Tıp Akademisi ile iki cemiyetin birleşmesiyle oluşan İstanbul Etibba Muhadenet ve Teavün Cemiyeti (1923 ) bugünkü adıyla Türk Hekimleri Dostluk ve Yardımlaşma Derneği.