Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliğinde yapılan düzenleme ile uzmanlık öğrencilerinin nöbetleri, TUK’un yetkileri, sınavlar ve yerleştirmelere dair bir dizi değişikliğe gidildi. Yeni yönetmelikle uzmanlık öğrencilerinin ayda en fazla 8 nöbet tutacağı hükme bağlandı. Kural ihlali yapan kurumlara ise yaptırım geldi.

Resmi Gazete’de 3 Eylül 2022 günü yayımlanarak yürürlüğe giren “Tıpta ve Diş Hekimliğinde Uzmanlık Eğitimi Yönetmeliği”nde uzmanlık öğrencilerinin nöbet rejimleri ayrıntılarıyla düzenlendi. Asistan hekimlerin yıllardan beri sürdürdükleri eylemliliklerin sonucu olarak nöbet sayıları ve ertesi gün dinlenme hakkı ile ilgili önemli kazanımlar elde edildi. Uzmanlık öğrencilerinin nöbetleri önceki yönetmelikte de geçtiği gibi üç günde birden sık olmayacak. Yeni yönetmeliğe göre bu nöbetler ayda en fazla 8 nöbet olacak şekilde düzenlenecek. Ayrıca gece nöbeti tutan uzmanlık öğrencilerinin nöbet ertesi sağlık hizmeti sunumunda görev almayacakları da güncel bir kural haline getirildi. Bu kural yeni yönetmelik ile bir denetim ve yaptırım mekanizmasına bağlandı. Buna göre kural ihlalinin tespiti halinde eğitim programı TUK tarafından değerlendirmeye alınacak ve ihlalin mahiyeti ve durumun gereklerine göre TUK tarafından kurumun uyarılmasından, programının eğitim yetkisinin kaldırılmasına kadar kimi yaptırımlar uygulanabilecek.

Görevlendirme ile ilgili düzenlemeler

Uzmanlık öğrencilerinin uzmanlık eğitimi uygulamasından sayılmayan işlerde görevlendirilemeyeceği şeklindeki, belki de en önemli güvence hükmü, yeni yönetmelikte de korundu. Ancak pandemi sürecinin bir sonucu olarak bir önceki yönetmeliğe sonradan eklenen ‘uzmanlık öğrencilerinin deprem, sel baskını, salgın hastalık gibi olağandışı ve hizmetin normal olarak sürdürülemediği hallerde eğitim gördüğü kurumda veya aynı il içerisindeki sağlık tesislerinde geçici süreyle görevlendirilebileceği’ şeklindeki düzenleme de yeni yönetmelikte yer aldı. Söz konusu bu düzenlemede yabancı uyruklu öğrenciler kapsam dışı bırakıldı ve “bu görevlerde geçen süreler eğitim süresinden sayılır” kuralı ise yürürlükten kaldırıldı. Diğer yandan tek seferde en fazla üç aylık süreler halinde görevlendirme yapılabileceğine dair sınır korunurken, bir yıl içinde en fazla iki defa görevlendirme yapılabileceği şeklindeki güvencenin artık yeni yönetmelikte yer almadığı, bunun yerine eğitim süresi boyunca toplamda altı ayı geçmemek şeklinde yeni bir düzenlemeye yer verildiği görüldü.

Kontenjan belirlenirken TUK’a söz hakkı yok

 Yeni yönetmelikte yer bulan bir diğer önemli değişiklik ise kontenjanların belirlenmesinde getirilen yeni kurallar oldu. Önceki yönetmeliğe göre, “uzmanlık eğitimine giriş sınavlarında programlara ait kontenjanları programların eğitim kapasitesi ve imkânlarını göz önünde bulundurarak ülke ihtiyacına göre belirlemek” görev ve yetkisine sahip olan TUK, artık bir ‘tavsiye organı’ niteliğine indirgendi. Buna göre kurumlar, her sınav dönemi için açılmasını istedikleri uzmanlık öğrencisi kontenjanlarını bağlı oldukları üst kurumlar aracılığı ile bakanlığa bildirecekler.

Eğitici olmayan uzmanlar ile ilgili alanda uzman olmayan öğretim üyeleri için eski yönetmelikte geçen ‘eğiticiler nezaretinde uzmanlık eğitiminde görev alırlar’ ifadesinin kaldırılması ile tıpta uzmanlık eğitiminde bu konumdaki kişilere verilen rolün yeni yönetmelik ile genişletildiği görüldü.

Kadroyla ilişkinin kesilmeyeceği güvencesi kalmadı

Uzmanlık eğitimini bitirme sınavında başarı gösteremeyen veya sınava girmeyen uzmanlık öğrencilerine, tekrar sınava alınmalarına kadar önceki yönetmelik ile tanınan kadrolarıyla ilişiklerinin kesilmeyeceği yolundaki güvence hükmü, yeni yönetmelikte yer almadı. Diğer yandan ikinci sınavın yapılması için öngörülen 6 aylık süre de 3 aya indirildi. İkinci sınavdan da başarılı olamayan uzmanlık öğrencilerine 2 sınav hakkı daha tanınacak ancak bu sınavlar 6 ay yerine 3 ay içinde yapılacak. TUK’un bu konudaki yetkisi kaldırılarak bu sınavların jüri üyelerinin, tarihinin ve kurumunun doğrudan bakanlıkça belirleneceği hükme bağlandı.

 

Yerleştirmeye bürokratik süreç geldi

 Başarılı olan adayların “yerleştirme işleminin yapılabilmesi” için aranan “mesleğini yapmaya yetkili olma” koşulu ise bürokratik işleme tabii kılınarak yeni yönetmelikte “sınav tarihi itibarıyla diplomasının tescil edilmiş olması” biçiminde değiştirildi. Benzer şekilde, önceki yönetmelikte YDUS için aranan “uzman olma” koşulu da, yeni yönetmelikte “sınav tarihi itibarıyla Bakanlıkça uzmanlık belgesi tescil işleminin tamamlanmış olması” koşuluna bağlandı. Uzmanlık eğitimine giriş sınavlarında başarı elde ederek eğitim almaya hak kazananların tabi olacağı usule dair de, önceki yönetmelikte yer bulmayan “atamaya engel durumu olmayan aday ” ifadesinin, yeni yönetmeliğe eklendiği ve olası hak kayıplarına kapı aralandığı görüldü.

Kurumların eksiği olsa da eğitim devam edecek

 Uzmanlık eğitiminde kurum değiştirme usulü kapsamındaki dikkat çekici düzenleme ise, asgari nitelik ve standartların sağlanamadığı kurumlarda dahi uzmanlık eğitimine devam edileceğine ilişkin düzenleme oldu. Buna göre bir programda eğitici bulunmakla birlikte asgari nitelik ve standartların sağlanamadığı hallerde, TUK tarafından bu kuruma eksikliklerin giderilmesi için tanınan süre boyunca, başka kurumda görevlendirme yapılmaksızın aynı kurum ve programda eğitime devam edilecek. Diğer yandan uzmanlık öğrencilerine tanınan ‘TUK tarafından belirlenmiş müfredat ve standartlarda eğitim verilmesinin sağlanmasını isteme hakkı’ yeni yönetmelik ile korunmakla beraber ‘belirlenmiş müfredat ve standartlarda eğitim’ ifadesinin, ‘belirlenmiş müfredat ve standartlar çerçevesinde eğitim’ olarak değiştirildiği dikkat çekti.

Bir önceki yönetmelikte uzmanlık öğrencilerinin bu yöndeki itirazlarını doğrudan TUK’ a iletmesi noktasında hiçbir engel söz konusu değilken; yeni yönetmeliğe göre artık böylesi bir itiraz kurumun kendisine yapılacak.

Yerinde değil beyan usulü denetim geldi

 Her 5 yılda bir yerinde denetime tabii tutulan programlar yeni yönetmelik ile beyan usülü ile denetlenecek. Özdeğerlendirme raporunda belirgin eksiklik saptanan programların kurul tarafından öncelikle denetleneceği şeklindeki usül de ‘gerektiğinde denetlenir’ şekline büründü. Kurum değiştirme usulünde “eş durumu” ve “sağlık durumu” gibi haklı nedenlere bağlı talep ve uygulamalar, yeni yönetmelikte de benzer şekilde yer bulurken eş durumu nedeniyle nakil taleplerine, ‘evlilik tarihinin tercihlerin yapıldığı tarihten sonraki bir tarih olması’ şartı eklendi.