Ülkemizde, olağandışı durumlar (deprem, sel gibi doğal afetler, savaş, endüstriyel kazalar, hızlı göç gibi insan eliyle oluşan afetler) sık yaşanmaktadır. Özellikle son yıllarda Dünya’da olduğu gibi ülkemizde de önemli bir artış gözlenmektedir. Tüm toplumsal yapıların olağandışı durumlara hazırlıklı olması hayati önemdedir.

Doğal ve insan eliyle oluşan afetlerin ortak noktası; öncelikle insan hayatını ve sağlığını tehdit etmeleri ardından para ve mal kayıplarına sebep olmalarıdır. Hazırlıklı olmak, bir olağandışı durum ortaya çıktığında hızlı ve etkin bir hizmet sunarak kısa orta ve uzun vadede yıkımın etkilerini en aza indirgenmesi için konuda bilgilenmek varolan bilgileri tazelemek ve beceri kazanmak gereklidir. Tıp mesleği üyeleri için bu durum daha da önceliklidir.

Türk Tabipleri Birliği (TTB), olağandışı durumlarda sunulan sağlık hizmetlerini izlemeyi ve gereğinde danışmanlık sağlamayı etkinlik alanları içinde saymakta, toplum sağlığı ve mesleki etkinlik alanındaki sorumlulukları kapsamında olağandışı durumlarda sağlık hizmetlerine ilişkin çalışmalar yürütmektedir.

1990 yılında gerçekleşen Körfez Savaşı sonucunda Kuzey Irak’tan ülkemize göç eden sığınmacıların oluşturduğu olağandışı durum, bu alandaki etkinliklerin başlangıcını oluşturmuştur.1991 yılından itibaren İzmir Tabip Odası Halk Sağlığı Bürosu’ nda bir çalışma başlatılmış, 1993 yılında İzmir’de ilk eğitim programı düzenlenmiştir(“Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetlerinin Organizasyonu” eğitimi). Bu ilk programın ardından çalışmalar TTB bünyesine taşınmış ve “TTB Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri Çalışma Grubu” oluşturulmuştur. Çalışma grubunun amaçları; “Konu hakkında toplumsal ve mesleki duyarlılığı artırmak, bilgi dağıtımı ve paylaşımını sağlamak, eğitim programları planlamak, uygulamak ve sürdürmek, eğitim materyalleri üretmek ve yaymak, danışmanlık hizmeti vermek” olarak belirlenmiş ve yapılan çalışmalar ülkemiz için bu alanda önemli bir boşluğu doldurmuştur. Çalışma grubu bu amaçlar doğrultusunda eğitsel, örgütsel ve bilimsel çalışmaları yürütmüştür.

Marmara ve Düzce depremleri sonrasında daha kapsamlı bir yapılanma gereksinimi üzerine, çalışmalar, 18 Aralık 1999’da oluşturulan TTB Olağandışı Durumlarda Sağlık Hizmetleri Kolu (TTB-ODSH) ve Tabip Odalarında komisyonlar aracılığıyla yürütülmeye başlanmıştır.

TTB-ODSH Kolu aşağıdaki başlıklarda özetlenen çalışmaları yürütmeyi hedeflemektedir:

Olağandışı durumlara hazırlık ve gereken müdahalede bulunmaya katkı sağlamayı amaçlayan hekimlere olağandışı durumlarda sağlık hizmetleri (ODSH) sunumu konusunda bilgi ve donanım kazandırmaya yönelik eğitim programları hazırlamak ve uygulamak.

Bu eğitim programlarına katılan hekimlerle olağandışı durumlarda  işbirliği yapmak, gerekli görülen durumlarda ileri eğitim programlarını planlamak, hazırlanıp uygulanmasını sağlamak.

Olağandışı durumları değerlendirmek ve gerektiğinde müdahale etmek amacıyla çalışmalar yürütmek, bu amaçla TTB örgütlenmesine öneri ve katkıda bulunmak(“TTB-ODSH Hızlı Değerlendirme ve Müdahale Birimi” vb).

ODSH ile ilgili kitap, broşür, el ilanı ve süreli yayın çıkartılmasına katkıda bulunmak, bu konudaki güncel bilimsel çalışmaları ve yayınları izlemek, arşiv oluşturmak, gerek görülen yayınların Türkçe’ye çevrilip yayınlanmasını sağlamak.

ODSH ile ilgili gerek görüldüğünde kongre, sempozyum, panel ve toplantılar düzenlemek. Konuyla ilgili toplantıları izlemek ve gerek görülen toplantılara TTB adına katılımı sağlamak.

ODSH ile ilgili bilgi toplamak, sonuçlarını ilgili kurum ve kuruluşlarla ve kamuoyuyla paylaşmak, gerektiğinde başta kamu kurumları olmak üzere ilgilileri uyarmak.

ODSH ile ilgili ulusal/uluslararası örgütleri izlemek, gerekli görüldüğünde bilgi alışverişine ve işbirliğinde bulunmaya katkı sağlamak.

ODSH ile ilgili toplumsal ve mesleki duyarlılığı artırmak ve danışmanlık hizmeti vermek.

ODSH ile ilgili hizmet ve izlem standartlarını belirlemek ve geliştirmek.

Olağandışı durumlarda yukarıda tanımlanan etkinlik alanlarından gerekli görülenlerde çalışma birimleri oluşturmak.

Eğitim, yayın ve herhangi bir ODD sırasında ve sonrasında değerlendirme ve müdahaleye yönelik yapılanma çalışmaları, Kol’un ODD’ye hazırlık amaçlı etkinlikleri arasında sayılabilir. Ancak hazırlık anlamında Kol’un önceliği, hekimler arasında duyarlılığı artırarak Tabip Odalarında ODD komisyonlarının kurulması ve ODD öncesine de müdahil olabilmek için çalışmalar yapmaktır. Kol’un ekinliklerinin yaygınlaştırılması, ancak Komisyonlar aracılığı ile mümkündür. Ankara Tabip Odası  bu önemli alanda hekimlerin ilgisini   geliştirmek amaçlı bir dizi etkinligi  planlamakdadır. Önümüzdeki dönemde ODSH kolunun aktif bir birimi  oluşturmak için komisyon çağrısı ATO YK tarafından yapılması kararlaştırılmıştır.